خشونت و تبعیض شغلی سهم بخشی از زنان ایرانی/ سهم زنان عربستانی و عمانی از بازار کار دو برابر زنان ایرانی است

اقتصاد 24- 16 روز تلاش برای از بین بردن و جلوگیری از خشونت علیه زنان از 25 نوامبر همزمان با سالگرد قتل خواهران میرابال در جمهوری دومینیکن آغاز شد، دوره ای که در آن تلاش می شود تا مردم را از وضعیت زنان در این کشور آگاه کند. در جهان، خشونت و تبعیض علیه زنان باید شناسایی شود و از جمله این تبعیضات علیه زنان، البته بحران اشتغال و عدم استقلال مالی و اقتصادی است.

اما موضوع خشونت علیه زنان در ایران با قتل جنجالی خبرنگار ایرنا توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. منصوره قدیری جاوید، خبرنگار بازپرسی خبرگزاری ایرنا، شامگاه شنبه 28 آبان ماه توسط شوهرش که وکیل دادگستری بود با دمبل و چاقو کشته شد.

روزنامه «خراسان» چند روز قبل در اواسط آبان ماه از قتل زنی 53 ساله توسط شوهرش با کلنگ خبر داده بود. و در همان ماه روزنامه ها گزارش دادند که مردی میانسال پس از دو سال جدایی از همسرش به خانه بازگشت و او را با شلیک گلوله کشت.
تنها چند روز قبل از انتشار این خبر گفته می شد مردی که با همسرش درگیر شده بود پس از مشاجره با همسرش در پارکینگ منزلشان با شلیک گلوله به او شلیک کرد و سپس خودکشی کرد.

به گزارش اقتصاد 24، چنین خبری تنها طی دو ماه گذشته در مطبوعات و رسانه ها منتشر شده است. همچنین بر اساس گزارشی که امسال روزنامه اعتماد درباره «کشتار زنان در ایران» منتشر کرد، در 6 ماهه نخست امسال 78 زن توسط بستگان، عموها یا عموهای خود با عنوان «قتل عام زنان» کشته شدند. افتخار».

آمار زنان كشي نيز بهتر از وضعيت زنان كشي نيست و بر اساس آخرين اطلاعات منتشر شده از سوي مركز آمار ايران، در سه ماهه نخست سال جاري 16 هزار و 264 نفر در ايران پس از گزارش خشونت خانگي توسط پزشكان معاينه شدند. که 96 درصد آنها زن هستند

بر این اساس، بر اساس تقسیم بندی دوجنسیتی، تنها در سه ماهه نخست امسال بیش از 15 هزار و 500 زن به دلیل خشونت فیزیکی خانوادگی به پزشکی قانونی مراجعه کردند که در ادبیات رسمی ایران به «همسر آزاری» تقلیل یافت.

مشکل خشونت و آزار زنان در سراسر جهان

به گزارش اقتصاد 24، این شرایط البته در حالی است که طبق گزارش سازمان ملل تنها در سال گذشته 85 هزار زن و دختر در جهان کشته شده اند که 60 درصد آنها توسط بستگان خود کشته شده اند. بر اساس این گزارش، روزانه 140 زن قربانی «زن کشی» می شوند و آفریقا از این نظر در صدر آمارهای جهانی قرار دارد.

تاکنون اعتراضاتی به این خشونت در کشورهایی مانند ترکیه، هند و مکزیک صورت گرفته است. در خصوص ایران نیز روزنامه همامیهن اخیرا در گزارشی از ثبت 158 هزار شکایت در سه ماهه اول بهار امسال در این حوزه خبر داده است.

اما عجیب است که یک سوم زنان در اتحادیه اروپا خشونت را در خانه، محل کار یا مکان های عمومی تجربه کرده اند، یعنی از هر سه زن در اتحادیه اروپا یک نفر در زندگی خود خشونت را تجربه کرده است. وضعیتی که دسترسی به آمار و امکان شکایت در این کشورها برای زنان بسیار بیشتر از موارد مشابه در کشورهای خاورمیانه، آسیا و آفریقا است. این آمار نشان می دهد که وضعیت زنان در کشورهای مذکور به دلیل عدم دسترسی به امکان شکایت و یا مشکل آزار و اذیت ممکن است بدتر از این هم باشد.

عدم استقلال مالی زنان و زندگی در سایه

در این میان، برخی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود زنان خشونتی را که برایشان اتفاق افتاده گزارش نمی‌کنند، ترس از انتقام، انگ، تهمت، طرد شدن توسط جامعه خود (یا به این دلیل که دیگران گزارش داده‌اند) است. آنها را باور نکن عدم اعتماد به نهادها و دسترسی دشوار به عدالت از دیگر دلایلی بود که زنان را از تشکیل پرونده باز داشت.
اما به گزارش اقتصاد 24، در این میان یکی دیگر از موضوعات مهم در عدم گزارش خشونت خانگی یا محل کار، بحث اشتغال زنان و عدم دسترسی به ثبات اقتصادی یا استقلال مالی و اقتصادی است.

بسیاری از زنان به دلیل ناتوانی در یافتن کار و استقلال مالی، گاهی تا آخر عمر و از دست دادن حق زندگی خود، از آزار و خشونت خانگی رنج می برند. علاوه بر این، در بسیاری از موارد دلیل عدم گزارش خشونت در محل کار به دلیل ترس زنان از از دست دادن شغل است. در واقع عدم استقلال مالی، به ویژه در کشورهایی مانند ایران، یکی از دلایل ادامه زندگی زنان تحت خشونت خانگی است.

---

بیشتر بخوانید: 25 نوامبر; سالگرد قتل خواهران میرابال و روز جهانی پیشگیری از خشونت علیه زنان/ 64 سال پیش در چنین روزی چه گذشت؟

---

عدم استفاده از راه حل های ساده تر طلاق، عدم تقسیم دستاوردهای زندگی مشترک بین زن و مرد و شرایط پیچیده طلاق که زن تنها با دادن مهریه یا کمک های طولانی مدت می تواند به بخشی از طلاق دسترسی پیدا کند. از جمله این موارد هستند که زنان تحت این خشونت ها را مجبور به ادامه زندگی مشترک می کند.

البته موضوع اشتغال و نابرابری حقوق زنان نه تنها در ایران، بلکه حتی در کشورهای پیشرفته نیز به یک معضل جدی تبدیل شده است.
این موضوع آنقدر مطرح شده است که مجمع عمومی سازمان ملل در نهایت از سال 2017، 18 سپتامبر را به عنوان “روز بین المللی دستمزد برابر” اعلام کرده است. به پیشنهاد سازمان بین المللی کار، با هدف دستیابی به دستمزد برابر زنان در مقایسه با مردان در محل کار.

نکته نگران کننده این است که استیصال جهانی برای بهبود وضعیت زنان در حالی تشدید شده است که آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد مستقر در سوئیس در 21 ژوئن 2023 منتشر شد، یعنی. 31 ژوئن 1402 نشان می دهد که ایران یکی از بدترین کشورها در دستیابی به برابری جنسیتی در بین کشورهای جهان است.

این شرایط البته در حالی است که نقش و اقتدار زنان در مشارکت اجتماعی و به ویژه در سطح اشتغال یکی از مهمترین معیارهای سنجش میزان توسعه یافتگی یک کشور تلقی می شود. اما در ایران حتی آمارهای رسمی میزان نابرابری جنسیتی زنان در بازار کار و میزان دسترسی آنها به امکانات آموزشی را نشان می دهد.

پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی زنان ایران در مقایسه با همسایگانش

این در حالی است که بر اساس گزارش اقتصاد 24، ایران پس از افغانستان و عراق کمترین میزان مشارکت اقتصادی زنان را در بین همسایگان خود دارد.
سهم زنان در بازار کار سایر کشورهای اسلامی مانند عربستان سعودی و عمان بیش از دو برابر ایران است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی زنان ایرانی در سال 2023. برابر با 14.4 درصد است.
علاوه بر این، در سال 2023 نرخ مشارکت اقتصادی زنان در باکو 67 درصد، ارمنستان 56 درصد و ترکمنستان حدود 50 درصد بود.
مشارکت زنان در اقتصاد عربستان سعودی نیز در پی تلاش های این کشور در سال های اخیر به 34.5 درصد و در عمان به 32 درصد رسیده است.

بحران ورود زنان به بازار کار

ورود زنان به بازار کار در ایران همچنان جاده ای پر از موانع و چالش های فراوان است و هر گامی در این راه موانع جدیدی بر سر راه آنان قرار می دهد. دیدگاه‌های سنتی و محافظه‌کار همچنان زنان را در نقش‌های غیرحرفه‌ای و خانگی تعریف می‌کنند و این نگرش‌ها همچنان یکی از بزرگترین موانع حضور آنها در عرصه‌های شغلی است.

اگرچه قوانینی برای حمایت از زنان در محیط کار وجود دارد، اما در بسیاری از موارد فقط روی کاغذ باقی می ماند و در عمل فاصله زیادی بین وعده و واقعیت وجود دارد. دسترسی محدود به فرصت های شغلی اولین مانعی است که زنان هنگام ورود به بازار کار با آن روبرو هستند.

زنان ایرانی در بازار کار تنها می مانند

واقعیت این است که اکثر زنان در ایران باید بین کار و خانواده یکی را انتخاب کنند، زیرا حمایت از کار برای ایجاد تعادل بین این دو بسیار ضعیف است. بیشتر فرصت‌های شغلی برای زنان به سمت مشاغل کم‌درآمد و نیمه‌وقت هدایت می‌شود و این باعث افزایش شکاف دستمزد بین زنان و مردان شده است.

به گزارش اقتصاد 24 و بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در سال 1402 نرخ اشتغال زنان تنها 12.1 درصد بوده در حالی که این نرخ برای مردان به 63.9 درصد رسیده است.
این آمار نشان می دهد که زنان همچنان در اقلیت جمعیت شاغل هستند و کمتر از یک چهارم جمعیت شاغل را تشکیل می دهند.

علاوه بر این، تبعیض دستمزدی بین زنان و مردان یکی از معضلات همیشگی بازار کار ایران است.
زنان دارای تحصیلات عالی اغلب در مشاغلی با دستمزد و موقعیت کمتر نسبت به مردان با تحصیلات مشابه قرار می گیرند و پست های مدیریتی و رتبه های سازمانی بالا هنوز برای زنان دور از دسترس به نظر می رسد.
همچنین بسیاری از سازمان ها در ایران تمایلی به استخدام غیررسمی زنان ندارند و سیاست های استخدامی آنها بیشتر به نفع مردان است.

از سوی دیگر، حتی قوانین مرخصی زایمان بهانه ای برای بسیاری از کارفرمایان برای عدم استخدام زنان شده است و این مشکل به کاهش حضور زنان در بازار کار دامن می زند.
علاوه بر این، دسترسی محدود زنان به شبکه‌های کاری و روابط حرفه‌ای مانعی جدی برای پیشرفت آنها به سطوح بالاتر شغلی است.
علاوه بر این، اگرچه نرخ بیکاری در بین زنان تحصیل کرده همچنان بالاست، اما آن دسته از زنانی که موفق به ورود به بازار کار می شوند، اغلب در مشاغل غیررسمی و بدون امنیت شغلی به کار گرفته می شوند و در این شرایط زنان از دستمزد اولیه و محرومیت از مزایا و کمبود محروم می شوند. حمایت کافی برای مقابله با آزار و اذیت در محل کار، آنها را در موقعیت های آسیب پذیر قرار می دهد.

مشکل اینجاست که زنان ایرانی باید نه تنها با موانع قانونی و اقتصادی، بلکه با دیوارهای فرهنگی نامرئی بر سر راه خود به سمت بازار کار دست و پنجه نرم کنند.
این بخش منجر به عدم استقلال مالی و توانایی زندگی بدون وابستگی برای برخی از زنان ایرانی شده است و برخی از این زنان مجبورند زندگی زیر خشونت را بدون هیچ فراری بپذیرند، بدون اینکه دولت ها راه حلی برای برنامه توانمندسازی زنان ارائه کرده باشند. .